Ağaç Nasıl Kurutulur?
Ağaç Nasıl Kurutulur, Ağacın kurutulması için bazı ölçümlerin yapılması gerekmektedir.
Bu ölçüm ve aşamaları sırasıyla bir inceleyelim isterseniz;
Ahşabın Rutubeti Ve Ölçülmesi
Ahşap içinde bulunan su, hücre duvarlarında ve hücre boşluklarında yer almaktadır.
Hücre boşluklarında bulunan suya serbest su, hücre duvarlarında bulunan suya hücre
çeperine bağlı su adı verilmektedir. Kuruma sırasında önce serbest su, sonra hücre
çeperine bağlı su ahşaptan ayrılır. Serbest suyun ahşaptan ayrılması kolay ve çabuk,
hücre boşluklarına bağlı olan suyun ağaçtan ayrılması ise ağır ve daha yavaştır.
Ahşapta serbest suyun hiç olmadığı, buna karşılık bağlı suyun en yüksek düzeyde
bulunduğu rutubet haline lif doygunluğu rutubet hali denir. O halde lif doygunluğu
serbest ve bağlı su arasındaki sınırdır diyebiliriz.Ahşabın su kaybı ile boyutlarında
meydana gelen değişmeler lif doygunluğuna ulaştıktan sonra başlamaktadır.Taze halinden
lif doygunluğuna geçinceye kadar kuruma sabit ve hızlı bir şekilde olup, buna karşılık
lif doygunluğunun altında kuruma hızı düşmekte ve gittikçe azalmaktadır. Lif
doygunluğu ahşap teknolojisi bakımından çok önemli bir rutubet derecesidir
Rutubetin Dağılışı
Lif doygunluğu rutubet derecesi ağacın türüne, ağacın gövdesine, ağacın çeşitli
kısımlarına, ahşap yapısına, kalın ya da ince olmasına göre çok değişik olup, % 20-40
arasında değişiklik göstermektedir. Pratik bakımdan önemli olan diğer bir rutubet hali
de hava kurusu rutubet halidir. Ahşabın açık ortamda doğal olarak kurutulması ile
elde edilen kuruluk derecesinin ifadesidir. Bu kuruluk derecesi çeşitli faktörlere göre
değişmekle birlikte %10-20 arasında bulunur. Taze şekilde bulunan ahşap malzemede
rutubetin dağılışı her tarafta eşit değil, aksine çok değişiklik gösterir. Bu farklılık
ağaç türlerine göre değiştiği gibi, aynı ağaç türleri arasında ve hatta aynı ağacın
kısımları arasında bile belirgin olarak görülür. Ahşaptaki bu rutubet farklılığı
kurutmada, özellikle teknik kurutmada önemli sorunlar yaratmaktadır. Bu yüzden
ahşaptaki rutubet farklılıkları her daim dikkate alınmalıdır. Ahşap içindeki rutubet
miktarı mutfak ve nisbi olmak üzere iki şekilde ölçülür. Mutfak rutubet ağırlık olarak,
nisbi rutubet ise tam kuru ağırlığın yüzdesi olarak ifade edilmektedir. Rutubet
yüzdesi ahşap içindeki toplam su miktarının ahşabın tam kuru ağırlığına oranının yüzle
çarpılması ile bulunur. Ahşap içindeki rutubet yüzdesini bulmak için birçok yöntem
vardır. Fakat kurutma uygulamalarında bunlardan yalnız iki tanesi kullanılmaktadır.
Kurutma fırınlarında hem ekonomik hemde kaliteli bir kurutma sağlayabilmek için aynı
bölümde kurutulacak keresteyi oluşturan parçaların yaklaşık olarak aynı özelliklere
sahip olması gerekir. Bu nedenle kurutulacak kereste ağaç türü, kalınlık, rutubet,
kalite ve mümkünse uzunluk ve biçme şekli bakımlarından sınıflandırılmalıdır. Fakat
uygulamada bu bazen mümkün olmamaktadır. Fırın dolduracak aynı özelliklerde kereste
olmadığı zaman karışık özelliklerdeki keresteyi bir arada kurutmak zorunlu olabilir.
Böyle hallerde en güç kuruyan ağaç türü, en kalın ve rutubetli kereste dikkate
alınarak kurutma yapılır. Örneğin meşe ile kayın ağacının bir arada kurutulması
zorunlu ise, kurutma şartları güç kuruyan meşeye göre ayarlanır. Ağacı kurutmak
amacıyla kerestenin tekniğine uygun şekilde yığılması işine istifleme adı verilir.
İster doğal kurutmada ister teknik kurutmada en uygun istifleme şekli çıtalı sandık
şeklindeki istifleme biçimidir. Burada istif çıtalarının görevi, üst üste koyulan
keresteler arasında belli bir boşluk yaratarak istif içerisinde her tarafta eşit
dağılışta bir hava hareketini gerçekleştirmektir. Aynı zamanda kerestenin dönmeden
düzgün olarak şeklini koruyarak kurumasını sağlamaktır. İstiflemede çıtaların yanlış
koyulması kerestenin şeklinin değişmesine yol açabilmektedir.